Gedachten hebben we allemaal, de hele dag door. Sommige fijn, anderen neutraal of behulpzaam, en vele gedachten ervaren wij als onprettig of belastend. Het niet kunnen stoppen met denken, piekeren, geloven in de gedachten die opkomen en daardoor worden meegenomen.
Gedachten kunnen je behoorlijk bezighouden.
Echter gedachten kun je niet stoppen, ze ontstaan en komen door je heen, net als gevoelens. Hoe kun je het beste omgaan met je gedachten?
De meeste gedachten zijn niets anders dan verhalen over hoe wij tegen het leven aankijken: meningen, overtuigingen, ervaringen, oordelen, ideeën en verlangens. Veel gedachten hebben betrekking op onszelf en hoe we naar ons leven kijken. Wanneer je je verbindt met de gedachten, als je ze beleeft als de realiteit dan kan dat belastend voelen. Je neemt dan de gedachten die je hebt voor waar aan, gelooft je gedachten en dit zorgt vaak voor lijden.
Voorbeeld: Tanja wil graag een goede moeder zijn. Ze neemt veel tijd voor haar kinderen, speelt met ze, kijkt naar ze en houdt goed in de gaten wat zij nodig hebben. Op een mooie lentemiddag spelen de kinderen in de tuin. Tanja gaat binnen de was vouwen, want dat moet nog gebeuren en de kinderen zijn nu toch even leuk bezig buiten. Als ze 10 minuten binnen is hoort ze een harde schreeuw gevolgd door intens verdriet. Haar middelste is gevallen op de trampoline en heeft haar arm bezeerd. Na onderzoek blijkt de arm gelukkig niet gebroken te zijn, maar wel flink bezeerd. Tanja voelt zich ontzettend naar, "was ze maar buiten gebleven bij de kinderen, dan was dit vast niet gebeurt."
's Avonds in bed kan Tanja de slaap niet vatten. Gedachten blijven komen: "was ik maar buiten gebleven." "wat als het erger was afgelopen" "hoe kan ik voorkomen dat dit nog een keer gebeurt" "ik ben een slechte moeder" "moeten we iets aan de trampoline veranderen" "ik heb het te druk met de kinderen op de was te kunnen doen" "hoe krijg ik alle klussen gedaan met de kinderen erbij"
Tanja voelt zich naar.
In dit voorbeeld heeft Tanja last van haar gedachten. Ze geven haar een naar gevoel.
Ze gelooft haar gedachten. Neemt ze aan als de realiteit. Ze ervaart zichzelf als slechte moeder en bedenkt manieren om het anders/beter te doen.
Meegaan met je gedachten.
Heel veel mensen hebben de neiging om mee te gaan met de gedachten die opkomen. Ze laten zich leiden door hun gedachten en komen zo in gedachten op allemaal verschillende plekken. (in het voorbeeld van Tanja is zij met haar gedachten niet meer in bed, maar bij de kinderen, in de tuin, bij de trampoline, in het ziekenhuis, bij de was enz.) Doordat je gedachten je naar al die verschillende plekken brengen is er in je beleving even geen volledige IK meer, maar alleen fragmenten. En als we geen volledigheid ervaren, voelen we ons leeg, niet vervuld, verward… Je "verliest" jezelf in je gedachten.
Loskomen van je gedachten? Behulpzaam op zo'n moment is om afstand te nemen van je gedachten. Een stapje terug doen en eerst eens kijken naar die negatieve gedachten die door je heen komen. Je bent namelijk je gedachten niet, je HEBT gedachten. Dat betekent dat je er van een afstandje naar kan kijken. Wat denk ik allemaal? Wat komt er allemaal door me heen? Welke gedachten komen er voorbij?
Dus in plaats van mee te gaan in de verhalen van je gedachten, zet je een stapje terug en bekijk je je gedachten. 💭 Dit is iets wat oefening vraagt, steeds opnieuw aandachtig kijken naar de gedachten die door je heen komen. Een stapje terug zetten, de stilte opzoeken, even stoppen met waar je mee bezig bent om ruimte te maken voor het onderzoeken en leren herkennen van je gedachten.
Binnen ACT noemen we dit cognitieve defusie (je fuseert/verbindt je niet meer met je gedachten).
Hoe doe je dat dan? De eerste stap is om tijd en ruimte te nemen om bewust te kijken naar je gedachten. Naar dat wat er door je heen komt. Dat kun je doen door even in stilte te zijn (bijvoorbeeld even naar buiten gaan of jezelf terugrekken op het toilet), te mediteren of lichaamsgericht oefeningen te doen (zoals dansen, stampen, schudden o.i.d.) waarna je de tijd neemt om te kijken naar je gedachten. Er zijn ook verschillende geleide meditaties en visualisaties die je hierbij kunnen helpen.
Schrijf je gedachten eens op. Welke gedachten zijn positief (maak die groen)? Welke gedachten zijn negatief (maak die rood)? Zijn er gedachten die steeds terugkeren? Of die op elkaar lijken? Zet die dan als een groepje bij elkaar. Zo krijg je meer inzicht zijn welke gedachten je hebt. En of ze positief of negatief werken voor je.
Kun je wel wat hulp gebruiken bij het onderzoeken en loskomen van je gedachten? Neem dan contact met me op. Als ACT therapeut help ik je graag om meer helderheid en daarmee rust te creëren.
Lieve groetjes Tamara
Comments